مجله علمی-ترویجی سرای سلامت

فیبریلاسیون دهلیزی- دست وپنجه نرم کردن با ضربان های نامنظم قلبی

فیبریلاسیون دهلیزی یک ضربان سریع و نامنظم است که در دو حفره بالایی قلب یعنی دهلیز راست و چپ اتفاق می افتد اما عملکرد کل قلب را تحت تاثیر قرار میدهد. به طور معمول دهلیزها با یک ریتم یکنواخت و هماهنگ منقبض و منبسط میشوند و با هر انقباض به طور موثر خون را به درون بطن ها میفرستند.زمانیکه قلب در حال استراحت است، دهلیز بین ۶۰-۱۰۰ بار در دقیقه میزند.اما در عوض در هنگام فیبریلاسیون دهلیزی دهلیزها سریع و نامنظم میزنند حتی ممکن است ۱۵۰ بار در دقیقه یا بیشتر هم بزنند و به جای پمپ کردن خون، دهلیز فقط میلرزد و خون را به صورت موثر پمپ نمیکند. این ریتم نامنظم قلب ممکن است باعث ایجاد نشانه هایی شود که با زندگی روزمره فرد تداخل دارد وحتی ریسک سکته مغزی را بالا میبرد.

 

فیبریلاسیون دهلیزی چیست؟

یک ضربان سریع و نامنظم است که در دو حفره بالایی قلب یعنی دهلیز راست و چپ اتفاق می افتد اما عملکرد کل قلب را تحت تاثیر قرار میدهد. دهلیز خون را از ریه ها و بقیه قسمت های بدن دریافت میکند و آن را به داخل بطن ها که دو حفره پایینی قلب هستند پمپ میکند. سپس بطن ها خون را به ریه و بقیه بدن میفرستند. به طور معمول دهلیزها با یک ریتم یکنواخت و هماهنگ منقبض و منبسط میشوند و با هر انقباض به طور موثر خون را به درون بطن ها میفرستند.زمانیکه قلب در حال استراحت است، دهلیز بین ۶۰-۱۰۰ بار در دقیقه میزند.

در هنگام بروز فیبریلاسیون دهلیزی دهلیزها سریع و نامنظم میزنند حتی ممکن است ۱۵۰ بار در دقیقه یا بیشتر هم بزنند و به جای پمپ کردن خون، دهلیز فقط میلرزد و خون را به صورت موثر پمپ نمیکند. این ریتم نامنظم قلب ممکن است باعث ایجاد نشانه هایی شود که با زندگی روزمره فرد تداخل دارد وحتی ریسک سکته مغزی را بالا میبرد.

علل بروز فیبریلاسیون دهلیزی:

فیبریلاسیون دهلیزی معمولا به خاطر آسیب به ساختار قلب رخ میدهد که این آسیب به یکی از دلایل زیر رخ میدهد:

حمله قلبی، فشار خون بالا برای سال های طولانی، درچه های غیرنرمال، جراحی قلب، نقص مادرزادی قلب، تیروئید پرکار، محرک هایی مثل کافئین و تنباکو، عفونت ویروسی، اشکال در ضربان ساز طبیعی قلب، آمفیزم یا سایر بیماری هیا قلبی، استرس ناشی از ذات الریه، جراحی یا سایر بیماری ها

اما گاهی هم دلیل واضحی برای بروز فیبریلاسیون دهلیزی وجود ندارد که به آن فیبریلاسیون دهلیزی تنها میگویند.

نشانه های بروز فیبریلاسیون دهلیزی:

تنگی نفس، افت فشار خون، تپش قلب، درد قفسه سینه، سبکی سر، احسای ضعف

در بعضی از افراد فیبریلاسیون دهلیزی ساکت و بی علامت است و منجر به هیچ نشانه ای نمیشود و در یک معاینه فیزیکی یا آزمایش های دیگر به طور اتفاقی متوجه آن میشوند.

 پیشگیری از وقوع مجدد فیبریلاسیون دهلیزی:

داروهای بسیاری وجود دارند که مانع از وقوع فیبریلاسیون دهلیزی میشوند.

داروهای اصلی در این دسته عبارتند از: آمیودارون/ سوتالول/ فلکاینید/ پروپافنون/ دوفتیلید/ ایبوتیلید

معمولا درمان را با یک دوز پایین از داروی کنترل ریتم شروع میکنید و به تدریج دوزآن را بالا میبرید.

 

زندگی با فیبریلاسیون دهلیزی:

میلیون ها نفر از کسانی که فیبریلاسیون دهلیزی دارند زندگی های نرمال و فعالی دارند. توجه به مراقبت های پزشکی بسیار مهم است.

  • پزشک خود را مرتبا ملاقات کنید. در هر ویزیت لیست تمام داروها و مکمل هایی که مصرف میکنید را ببرید.
  • مطمئن شوید که فشار خونتان تحت کنترل است. فشار خون بالا ریسک خونریزی مغزی را بالا میبرد و بار اضافه ای به قلب تحمیل میکند.
  • به دستوراتی که برای مصرف داروها به شما داده شده است عمل کنید.
  • مراقب داروهایی که بدون نسخه از داروخانه میگیرید باشید. مثل قرص های سرماخوردگی و ضدآلرژی و مکمل های غذایی. بعضی از این ها حاوی ترکیباتی هستند که میتواند سرعت ضربان قلب را بالا ببرد.
  • اگر داروی رقیق کننده خونی مصرف میکنید که احتیاج به پایش دارد مرتبا آزمایش خون بدهید تا از عملکرد درست دارو مطمئن شوید
  • سبک زندگی برای کسی که دچار فیبریلاسیون دهلیزی و یا سایر مشکلات همراهش نظیر فشار خون یا کلسترول بالاست، مسئله بسیار مهمی است.

پزشک شما ممکن است به شما  توصیه کند تا:

  • یک رژیم غذایی سالم انتخاب کنید که شامل سیزیجات فراوان، میوه ها ،غلات کامل و پروتئین مثل ماهی، مرغ، حبوبات و دانه ها باشد.
  • بیشتر از یک یا دو لیوان نوشیدنی حاوی کافئین در روز مصرف نکنید.
  • الکل را بصورت متعادل مصرف کنید. یعنی خانم ها بیشتر از یک و آقایان بیشتر از دو نوشیدنی در روز نخورند.
  • مصرف نمک را کاهش دهید زیرا به کنترل فشار خون بسیار کمک میکند.
  • فعالیت فیزیکی خود را افزایش دهید.(
  • سیگار نکشید و از دود سیگار دیگران هم فاصله بگیرید.
  • وزن خود را تا حد سلامت کاهش دهید.
  • استرس خود را کم کنید.

 

نتیجه گیری: فیبریلاسیون دهلیزی ضربان سریع و نامنظمی است که توسط سلول هایی غیر از سلولهای ضربان ساز طبیعی ایجاد میشود. این ضربان به دلیل آسیب به ساختار قلب در اثر حمله قلبی، فشار خون بالا، استرس ناشی از جراحی یا بیماری ها، مصرف الکل یا کافئین زیاد، اشکال در ضربان ساز طبیعی و….. ایجاد میشود ونشانه هایی مثل تنگی نفس، درد قفسه سینه، افت فشار خون، تپش قلب، احساس سبکی سر و… دارد. اما این مسئله با ویزیت مرتب پزشک معالج، محدودیت مصرف نمک و الکل و کافئین، ممنوعیت مصرف سیگار، داشتن سبک زندگی و رژیم غذایی سالم و مصرف منظم داروها قابل پیشگیری و درمان است.

 

استاد ناظر:

دکتر علی وشقانی فراهانی

 

مجله علمی-ترویجی سرای سلامت©۲۰۱۷

پریسا فیروزبخش

اضافه کردن نظر

ما را دنبال کنید

شما می توانید به راحتی با ما در تماس باشید ، ما نیز از پیدا کردن دوستان جدید بسیار خوشحال میشویم.