مشکلات خواب و ارتباط آن با سلامتی

مشکلات خواب و ارتباط آن با سلامتی

طیف گسترده ای از بیماری­ها و دارو درمانی مرتبط با آن­ها اثرات شگرفی بر خواب شما دارند که برخی از آن­ها بشرح زیر می­باشند:

آلرژی­ها: آلرژی به گرد و غبار، گرده گل، کپک قارچی و دیگر مواد باعث عطسه، احتقان و خارش و اشک چشمان می­شود. این عوامل سبب بیداری مکرر فرد در خواب شبانه و کاهش کیفیت خواب میگردد. متخصصین این رشته می گویند: “اگر شما آپنه انسدادی خواب ملایم دارید (وقفه در تنفس) گرفتگی بینی می­تواند شرایط را بسیار بدتر کند زیرا که مجبور به تنفس از دهان می­شوید.” برخی داروهای ضد آلرژیک حاوی پسودوافدرین نیز می­توانند مانع به خواب رفتن شما شوند. این در حالی است که آنتی­هیستامین­هایی مانند دیفن­هیدرامین می­تواند احساس خواب­آلودگی زیادی را روز بعد در شما القا کند.

بیماری آلزایمر: بی­خوابی یا خوابیدن در طول روز به عنوان اختلالاتی شایع در مراحل دیرتر بیماری آلزایمر مطرح می باشند. داشتن برنامه روزانه منظم و در صورت نیاز استفاده از برخی داروها کیفیت خواب را بهبود می­بخشد.

آسم: در ۶۰ درصد بیماران آسمی، اختلالات راه­های هوایی در شب (آسم شبانه) می­تواند منجر به سرفه، خس­خس صدا و تنگی نفس و مختل شدن خواب شود. داروی تئوفیلین که در بیماری آسم مورد استفاده قرار می­گیرد و مصرف بیش­از اندازه اسپری استنشاقی آلبوترول نیز باعث مشکلات خواب و از خواب پریدن­های مکرر می­شوند.

هایپرپلازی خوشخیم پروستات: حدود ۱۴ میلیون نفر مردان آمریکایی غده پروستات بزرگ­شده دارند؛ بعبارتی تقریبا از هر ۳ مرد بالای ۶۰ سال یک نفر مبتلا به این بیماری می­باشد که چندین بار در طول شب برای دستشویی رفتن از خواب بیدار می­شود. استفاده از برخی داروها در این زمینه می­تواند راهگشا باشد.

بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD): مشکلات ریوی همانند آمفیزم، برونشیت مزمن و آسم می­توانند منجر به سرفه، درد قفسه سینه و اختلالات تنفسی شود که در بیش از ۱۲ میلیون آمریکایی با COPD نزدیک به ۵۰ درصد کاهش کیفیت خواب را بدنبال داشته است. در این حالت ممکن است با افت سطح اکسیژن خون روبرو شویم که خستگی روزانه را در پی دارد. علاوه بر این، تا ۱۵ درصد بیماران COPD می­توانند آپنه خواب (قطع تنفس هنگام خواب) را تجربه کنند. برخی داروهای مورد استفاده این گروه نیز مانند آلبوترول و پردنیزون در ایجاد مشکلات خواب سهیم هستند.

نارسایی احتقانی قلب: بیش از ۵ میلیون نفر در آمریکا نارسایی احتقانی قلب دارند. در بیماران فوق، توانایی قلب در پمپاژ خون کاهش یافته و ریسک آپنه خواب و لرزش بازوان و ران­ها در طول خواب (لرزش دوره­ای اندام­ها) افزایش می­یابد. در این بیماران درمان نارسایی قلب می­تواند کمک کننده باشد و حتی در موارد شدید ممکن است استفاده از دستگاه­های کمک تنفسی CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) به منظور درمان آپنه ضروری باشد.

افسردگی و اضطراب:  همه ما احتمالا گاهی به دلیل استرس یا نگرانی برای اتفاقی در زندگی روزمره­مان خواب شبانه نامناسب و بد را تجربه می­کنیم اما اگر این اختلالات ادامه­دار شدند، ممکن است افسردگی یا اضطراب مطرح باشد. درمان این دو می­تواند کیفیت خواب را بهتر کند و همچنین برعکس، درمان اختلالات خواب نیز می­تواند این مشکلات را بهبود بخشد. شاید نیاز باشد که شما و پزشکتان به هر دو مورد توجه کنید.

دیابت: قند خون بالا کلیه شما را محبور به دفع گلوکز بیشتر می­کند که می­تواند باعث بیدار شدن شبانه شما برای تخلیه ادرار شود. همچنین، بسیاری از افراد دیابتی اضافه وزن نیز دارند که خود شانس آپنه خواب را بالا می­برد. دردهای ناشی از آسیب عصبی دیابت (نوروپاتی محیطی) و تعریق شبانه به دلیل تغییر سطح قند خون هم در کیفیت خواب تأثیرگذار باشند.

رفلاکس مری: مطالعات نشان می­دهند که ۳ نفر از ۴ نفری که احساس سوزش قفسه سینه دارند، حداقل یک شب در هفته اختلال خواب دارند. دراز کشیدن بازگشت اسید معده به داخل مری را بیشتر کرده و درد را افزایش می­دهد. پرهیز از مصرف وعده­های سنگین غذایی و الکل قبل از خواب و نیز بالا بردن سر به اندازه ۱۵ سانتی­­متراز سطح بدن می­توانند کمک کننده باشند.

بیماری پارکینسون: بی­خوابی، کابوس دیدن، بیقراری در خواب، آپنه خواب و به خواب رفتن بدون علامت قبلی در طول روز از شایع­ترین اختلالات خواب در بیماری پارکینسون می­باشند. در رفع این مشکل دارودرمانی می­تواند مفید باشد؛ البته به دلیل این که بعضی داروهای مورد استفاده در پارکینسون سبب بی­خوابی می­گردند، ممکن است توصیه پزشک شما مصرف زودتر داروها در طول روز باشد.

استاد ناظر: دکتر واشقانی فراهانی

مجله علمی-ترویجی سرای سلامت©۲۰۱۷