دستگاه ضربان ساز

ضربان ساز (پیس میکر) چیست؟

ضربان ساز وسیله ای است که در زیر پوست و در نزدیکی قلب شخص قرار می گیرد. ضربان ساز می تواند ضربان قلب غیر طبیعی را درمان کند. “ضربان قلب” اصطلاحی است که پزشکان برای توصیف سرعت تپیدن قلب فرد مورد استفاده قرار می دهند. به طور معمول ، هر فرد دارای یک سیستم الکتریکی داخلی در قلب است که ضربان قلب را کنترل می کند. قلب برای رساندن خون به تمام قسمتهای بدن نیاز به ضربانی با ریتم طبیعی دارد. بعضی اوقات ، سیستم الکتریکی داخلی شخص به درستی کار نمی کند. این می تواند باعث شود قلب خیلی آهسته یا خیلی سریع بزند.شرایط مختلف مانند مشکلات قلبی خاص می تواند باعث شود ضربان قلب یک فرد غیر طبیعی باشد.

دستگاه ضربان ساز چگونه کار می کند؟

یک دستگاه ضربان ساز ، سیگنال های الکتریکی را به قلب می فرستد. این سیگنال ها باعث میشوند ضربان قلب سرعت عادی ای داشته باشد. در بیشتر اوقات ، از ضربان سازها برای درمان ضربان قلبی که خیلی کند است استفاده می شود. اما ضربان سازها همچنین می توانند از ضربان قلبی که خیلی سریع است جلوگیری و یا آن را کنترل کنند.

چه کسی ممکن است به ضربان ساز احتیاج داشته باشد؟

در صورتی که ضربان قلب غیر طبیعی و شخص دارای علائم باشد ، ممکن است به ضربان ساز احتیاج داشته باشد. این علائم می تواند شامل موارد زیر باشد:

• غش کردن
• احساس سرگیجه
• احساس کردن تپش قلب
• احساس سردرگمی یا خستگی بیش از حد معمول
• مشکل در تنفس

یک دستگاه ضربان ساز از چه قسمتهایی تشکیل شده است؟

اکثر ضربان سازها ۲ قسمت دارند:

• ژنراتور یا تولید کننده پالس: یک قطعه فلزی نازک است که یک باتری و یک کامپیوتر کوچک در آن وجود دارد. مولد پالس ، سیگنالهای الکتریکی را ایجاد و ارسال می کند. پزشک می تواند آن را تنظیم کند تا به ژنراتور پالس بگوید چه موقع سیگنال های الکتریکی را ارسال کند.
• سیمها: سیمها ، ژنراتور پالس را به قلب وصل می کنند. سیگنال های الکتریکی می توانند از مولد پالس از طریق سیمها به قلب حرکت کنند. اطلاعات در مورد چگونگی کار قلب نیز می تواند از قلب به سمت مولد پالس حرکت کند. امروزه نوعی ضربان ساز موجود است که بدون هیچ سیمی کار می کند.

آیا همه ضربان سازها به یک روش کار می کنند؟

خیر. ضربان سازها می توانند به روشهای مختلفی کار کنند. یک ضربان ساز می تواند:

• سیگنال های الکتریکی را در تمام طول زمان یا در برخی اوقات بفرستد. برخی از ضربان سازها سیگنالهای الکتریکی را با یک سرعت ثابت در تمام طول زمان ارسال می کنند. برخی دیگر فقط هنگامی که ضربان قلب یک فرد خیلی کند باشد ، سیگنالهای الکتریکی را ارسال می کنند.
• سیگنال های الکتریکی را به یک یا چند قسمت از قلب ارسال کند.

“ضربان ساز موقتی” چیست؟

ضربان ساز موقتی یک ضربان ساز است که برای مدت کوتاهی ،  معمولاً در زمانی که شخص در بیمارستان است ، استفاده می شود. مولد پالس این نوع ضربان ساز داخل بدن قرار نمی گیرد. در صورت داشتن شرایطی که به زودی بهتر خواهد شد ، ممکن است افراد دارای یک ضربان ساز موقتی باشند. آنها همچنین ممکن است تا زمانیکه یک دستگاه ضربان ساز در بدنشان کار گذاشته شود از یک ضربان ساز موقتی بعنوان یک درمان کوتاه مدت استفاده کنند.

بعد از گرفتن ضربان ساز چه اتفاقی می افتد؟

بعد از گرفتن ضربان ساز ، لازم است که به طور مرتب وضعیت خود را با پزشک خود پیگیری کنید. او ممکن است یک تست به نام “الکتروکاردیوگرام” (ECG) انجام دهد. الکتروکاردیوگرام یا همان نوار قلب ، فعالیت الکتریکی را در قلب اندازه گیری می کند. پزشک همچنین بررسی خواهد کرد تا اطمینان حاصل کند که ضربان ساز شما به درستی کار می کند. برخی از افراد ممکن است نیاز داشته باشند که در آینده بخشی از دستگاه ضربان ساز خود را تعویض کنند. این امر به این دلیل است که باتری موجود در ژنراتور پالس ، ۵ تا ۸ سال عمر میکند. سیمها معمولاً نیازی به تعویض ندارند.

در صورت داشتن ضربان ساز ، چه کار دیگری باید انجام دهم؟

اگر دستگاه ضربان ساز دارید ، لازم است:

• از منابع یا تجهیزات الکتریکی یا مغناطیسی خاصی دوری کنید. پزشک به شما می گوید که کدام منبع یا تجهیزات الکتریکی یا مغناطیسی مورد نیاز خود را میتوانید در نزدیکی خود قرار دهید و از کدام موارد باید خودداری کنید. به عنوان مثال ، افراد دارای ضربان ساز می توانند در نزدیکی تلویزیون و رادیو باشند. اما برخی از افراد با دستگاه ضربان ساز نباید از دستگاه ردیاب فلزی در فرودگاه عبور کنند. (افرادی که نمی توانند از طریق یک ردیاب فلزی عبور کنند می توانند به جای آن یک بازرسی بدنی داشته باشند.)

به همه پزشکان و پرستاران خود اطلاع دهید که شما یک دستگاه ضربان ساز دارید. بعضی از مراحل و آزمایشات برای افراد دارای ضربان ساز ایمن است ، اما برخی دیگر اینگونه نیستند. به عنوان مثال ، بیشتر مبتلایان به ضربان ساز نباید از نوعی آزمایش تصویربرداری به نام اسکن MRI استفاده کنند. بسیاری از افراد با دستگاه ضربان ساز ، یک کارت پزشکی اورژانسی دارند که به مردم اطلاع میدهد که آنها از دستگاه ضربان ساز استفاده میکنند.

استاد ناظر: دکتر واشقانی فراهانی

مجله علمی-ترویجی سرای سلامت©۲۰۱۷