توانبخشی یا بازتوانی قلبی

توانبخشی قلبی چیست؟

توانبخشی قلبی به شما یاد میدهد که چگونه فردی فعال تر باشید و سبک زندگیتان را طوری تغییر دهید که نتیجه اش داشتن قلبی قوی تر و سلامتی بهتر است. این نوع از توانبخشی قادر است به شما کمک کند تا همیشه سرحال باشید و ریسک خطرات احتمالی قلب شما را کاهش میدهد.

در طی مراحل توانبخشی قلبی شما با یک گروه از متخصصان سلامتی سروکار دارید. این گروه به طور معمول از یک پزشک، پرستار، متخصص تغذیه، متخصص پزشکی ورزشی، طب فیزیکی و توانبخشی تشکیل میشود. این تیم درمانی برنامه مخصوصی براساس ” سلامتی و اهداف موردنظرتان ” برای شما طراحی میکند و به شما کمک میکند تا در این کار موفق شود.

اگر شما مشکل قلبی دارید و یا سابقه جراحی داشته اید ممکن است از ورزش و تمرین کردن هراس داشته باشید.یا اینکه اگر تا به حال تجربه ورزش و تمرین کردن نداشته اید احتمالا نمیدانید از کجا شروع کنید. تیم توانبخشی قلبی به شما کمک خواهد کرد کم کم شروع کرده و تا حدی که برای قلبتان مفید است کار کنید.

بسیاری از بیمارستانها و مراکز توانبخشی ، برنامه های توانبخشی قلبی را توصیه و پیشنهاد میکنند. شما ممکن است عضوی از یک گروه توانبخشی قلبی باشید اما درنهایت هر فردی برنامه شخصی خود را دنبال خواهد کرد.

چه کسانی به توانبخشی قلبی نیاز دارند؟

بیمارانی که مبتلا به انواع مختلفی از بیماریهای قلبی ، عروقی هستند میتوانند از توانبخشی قلبی بهره مند شوند.پزشک شما اگر سابقه موارد زیر را داشته اید این نوع از توانبخشی را به شما توصیه خواهد کرد :

• حمله قلبی
• بیماری شریان کرونری همراه با آنژین پایدار
• نارسایی قلبی
• آنژیوپلاستی یا جراحی بای پس (bypass)
• جراحی دریچه قلب
• پیوند قلب

معمولا افراد فرصت این را پیدا نمیکنند که توانبخشی قلبی را امتحان کنند یا اینکه ممکن است برنامه ای را شروع کنند ولی بعد از مدتی دست از کار بکشند. این نکته مخصوصا درمورد بانوان و افراد سالمند بیشتر صدق میکند و این اتفاق خوبی نیست زیرا آنها نیز میتوانند همانند جوانترها از این برنامه سود ببرند. اگر پزشک شما توانبخشی قلبی را به شما توصیه کرد تا زمانی که بهترین نتایج را کسب کنید بر این کار استمرار بورزید.

برخی از نظامهای سلامت در دنیا هزینه های توانبخشی قلبی را برای افرادی با مشکلات قلبی خاص تامین میکنند. بسیاری از شرکتهای بیمه نیز چنین بیمارانی را تحت پوشش قرار میدهند. شما هم میتوانید برای اطلاع از ضوابط این نوع پوشش بیمه ای به شرکت بیمه ای خود و یا بیمارستانها مراجعه کنید.

در توانبخشی قلبی چه اتفاقی می افتد؟

در توانبخشی قلبی شما یاد میگیرید که چگونه :

• مشکلات قلبی خود و سایر شرایط بیماری که ممکن است داشته باشید مثل فشار خون بالا و کلسترول خون بالا را مدیریت کنید
• با اطمینان خاطر ورزش و تمرین کنید
• یک تغذیه سالم برای قلب خود داشته باشید
• وزن کم کنید
• سیگار را ترک کنید
• با اطمینان و بطور صحیح دارو مصرف کنید
• استرس و افسردگی را کاهش دهید
• هرچه زودتر به فعالیتهای روزمره خود برگردید.

ورزش و تمرین کردن جزء مهمی از توانبخشی قلبی است. بنابراین قبل از اینکه شروع به کار کنید یک چک آپ (checkup) و معاینه کلی خواهید داشت. این معاینه ممکن است شامل تستهایی نظیر الکتروکاردیوگرام (ECG) یا نوار قلب و تست استرس یا تست ورزش قلب (exercise ECG) باشد. این تستها به شما نشان میدهد که وضعیت قلبتان چگونه است. همچنین این تستها به تیم توانبخشی شما کمک میکنند که یک برنامه تمرین و ورزش که مناسب شماست برایتان طراحی کنند.

در ابتدا تیم شما نگاه دقیقی به این موضوع خواهد داشت که تاثیر ورزش بر قلب شما چگونه است. هرچه قوی تر شوید یاد خواهید گرفت که چگونه خودتان ضربان قلب خود را هنگامی که در حال تمرین و ورزش هستید کنترل کنید. با اتمام روند توانبخشی ، شما قادر خواهید بود یک برنامه ورزش را براساس صلاح دید خود ادامه دهید.

تغییر دادن عادتهای قدیمی همیشه سخت است ولی در توانبخشی قلبی شما توسط افراد متخصصی که میتوانند به شما کمک کنند تا عادتهای سالم جدیدی را داشته باشید ، حمایت میشوید. همچنین ملاقات با افراد دیگری که از توانبخشی قلبی استفاده میکنند به شما کمک میکند بدانید تنها نیستید و دلگرم شوید.

فوائد توانبخشی قلبی چیست؟

توانبخشی قلبی همچنین ممکن است به شما کمک کند تا :

• سلامتی کلی و کیفیت زندگی بهتری داشته باشید
• خطر حمله قلبی را کاهش داده و از بیماریهای قلبی در امان باشید
• بهتر بتوانید بعد از جراحیهای مختلف سلامتی خود را بازیابی کنید
• علائم بیماری خود را کنترل کنید
• احساس نشاط و امید به زندگی بیشتری داشته و کمتر درگیر افسردگی ، استرس و نگرانیهای روزمره باشید
• انرژی بیشتری داشته و به فعالیتهای معمول روزانه خود برگردید.

استاد ناظر:

دکتر سپیده نیازی

مجله علمی-ترویجی سرای سلامت©۲۰۱۷