آپنه انسدادی خواب (بخش اول)

آپنه انسدادی خواب (بخش اول)

آپنه انسدادی خواب یکی از اختلالات جدی خواب است که طی آن تنفس فرد در اپیزودهای مکرر متوقف می شود. آپنه انسدادی خواب به دنبال شل شدن متناوب عضلات حلق و به دنبال آن بسته شدن مجاری تنفسی در خواب رخ می دهد. امروزه روش های درمانی متعددی برای درمان آن وجود دارد. یکی از این روش ها CPAP یا Continues Positive Air Pressure نام دارد که طی آن دستگاه با ایجاد یک فشار مثبت مجاری تنفسی را در هنگام خواب باز نگه می دارد. در روشی دیگر می توان از نوعی محافظ دهانی (Mouth guard) سود جست که در هنگام خواب فک تحتانی را به سمت جلو میبرد. درنهایت بعضی بیماران ممکن است نیازمند جراحی باشند.

علائم

• احساس خستگی و خواب آلودگی بیش از حد در طول روز
• خروپف بلند
• مشاهده ی قطع تنفس در هنگام خواب توسط اطرافیان
• بیدار شدن مکرر در طول شب همراه با احساس خفگی یا بریده نفس کشیدن
• بیدار شدن با احساس خشکی دهان یا گلودرد
• سردرد صبحگاهی
• تغییر در میزان تمرکز، حافظه و یا توجه در طول روز
• تجربه ی تغییرات خلقی مانند افسردگی یا تحریک پذیری
• فشار خون بالا
• تعریق شبانه
• کاهش میل جنسی

بسیاری از افراد ممکن است خروپف را به عنوان یک علامت بالقوه خطرناک در نظر نگیرند; از طرف دیگر هر فردی که خروپف میکند مبتلا به آپنه خواب نیست. در صورت خروپف با صدای بلند، خصوصا اگر دوره های مکرر سکوت به دنبال آن رخ دهد، حتما با پزشک خود مشورت کنید.

علت

به دنبال شل شدن بیش از حد عضلات پشت حلق، مجاری تنفسی تنگ و یا بسته می شوند و تنفس به مدت ۱۰ ثانیه و یا بیشتر قطع می شود. این پدیده منجر به کاهش سطح اکسیژن و تجمع کربن دی اکسید در خون می شود. مغز شما این اختلال تنفس را حس میکند و مدت کوتاهی شما را از خواب بیدار می کند تا بتوانید راه های تنفسی خود را مجددا باز کنید. این بیداری معمولا آنقدر مختصر است که شما آن را به خاطر نمی آورید. این الگو می تواند ۵ تا ۳۰ بار (و یا بیشتر) در هر ساعت از خواب اتفاق بیفتد که منجر به کاهش کیفیت خواب و فقدان خواب عمیق می شود.

فاکتورهای خطر

برخی از عوامل، ریسک ابتلا به آپنه انسدادی خواب را افزایش می دهند که عبارتند از:

• اضافه وزن
• فشارخون بالا
• دیابت
• مصرف سیگار
• آسم
• جنس مذکر
• سابقه خانوادگی آپنه
• احتقان مزمن بینی

عوارض

آپنه انسدادی خواب به عنون یک بیماری جدی و پرعارضه در پزشکی در نظر گرفته می شود. عوارض آن عبارتند از:

• احساس خستگی و خواب آلودگی در طول روز
• بیماری های قلبی عروقی: افت ناگهانی سطح اکسیژن خون، فشار خون را افزایش داده و سیستم قلبی عروقی را تحت فشار قرار می دهد که در طولانی مدت منجر به ابتلا به بیماری فشار خون (hypertension) می شود. هرچه شدت آپنه انسدادی بیشتر باشد، ریسک ابتلا به بیماری های عروق کرونر، سکته و نارسایی قلبی بیشتر خواهد بود.
• عوارض ناشی از داروها و جراحی: برخی داروها مانند داروهای آرامبخش، ضد درد و همچنین بیهوشی عمومی منجر به شل شدن مجاری تنفس فوقانی می شوند و آپنه را بدتر می کنند. شما ممکن است بعد از جراحی ها تنفس سخت تری داشته باشید. بنابراین اگر به آپنه انسدادی خواب دچار هستید، قبل از جراحی پزشک خود را مطلع کنید.
• عوارض چشمی: برخی پژوهش ها ارتباطی را بین آپنه انسدادی خواب و برخی بیماری های چشمی مانند گلوکوم (آب سیاه) نشان داده اند. به طور معمول این عوارض قابل درمان اند.

سایر عوارض: اختلال حافظه – سردرد صبحگاهی – تغییر خلق و یا احساس افسردگی – تکرر ادرار در شب

استاد ناظر: دکتر واشقانی فراهانی

مجله علمی-ترویجی سرای سلامت©۲۰۱۷