جایگزین‌های شکر- شیرین‌کننده‌های طبیعی (بخش چهارم)

جایگزین‌های شکر- شیرین‌کننده‌های طبیعی (بخش چهارم)

شیرین‌کننده‌های طبیعی

شیرین‌کننده‌های طبیعی گروهی از جایگزین‌های شکر هستند که اغلب به عنوان گزینه‌ی سالم‌تر نسبت به شکر و جایگزین‌های آن به حساب می‌آیند. با این وجود، حتّی این شیرین‌کننده‌های –به اصطلاح- “طبیعی” هم = فرآوری و خالص‌سازی می شوند.

شیرین‌کننده‌های طبیعی که FDA آن‌ها را بی‌خطر می داند، عبارتند از:

• عصاره و شهد میوه‌ها
• عسل
• شیره‌ی نیشکر
• شربت افرا

   کاربردها

این شیرین‌کننده‌ها کاربرد گسترده‌ای در مصارف خانگی و صنایع غذایی دارند.  و گاهی وقت ها تحت عنوان “قندهای افزودنی” شناخته می شوند؛ زیرا در زمان فرآوری به مواد غذایی اضافه می‌شوند.

   مزایا برای سلامتی

ممکن است شیرین‌کننده‌های طبیعی سالم‌تر از شکر به نظر برسند، امّا محتوای آن‌ها از نظر ویتامین‌ها و مواد معدنی تفاوت چندانی با هم ندارد. به طور مثال، عسل و شکر از نظر تغذیه‌ای مشابه هم هستند و در بدن به گلوکز و فروکتوز تبدیل می‌شوند.

انتخاب یک شیرین‌کننده‌ی طبیعی فقط بر اساس طعم آن و نه بر اساس ویژگی‌های سلامتی،اشکالی ندارد. اماباید دقّت کرد که هر گونه شیرین‌کننده‌ی افزودنی به مقدار کم و بااحتیاط استفاده شود.

  نگرانی‌ها برای سلامتی

به طور کلّی، شیرین‌کننده‌های طبیعی بی‌خطر هستند ولی مصرف هیچ یک از انواع شیرین‌کننده‌های افزودنی مزیّت خاصی برای سلامتی ندارد. استفاده‌ی بیش از اندازه از شیرین‌کننده‌های افزودنی، حتّی شیرین‌کننده‌های طبیعی، می‌تواند عامل بروز مشکلاتی برای سلامتی افراد باشد؛ از جمله  پوسیدگی دندان‌ها، افزایش وزن، سوءتغذیه و بالا رفتن سطح تری‌گلیسیرید خون. همچنین عسل می‌تواند حاوی اسپورهای باکتریایی باشد که سم بوتولینیوم تولید می‌کنند. بنابراین بهتر است در تغذیه‌ی نوزادان زیر یک سال، از عسل استفاده نشود.

  نکته‌ی کلیدی: اعتدال و میانه‌روی

هنگام انتخاب انواع جایگزین‌های شکر، باید با دید باز عمل کرد. شیرین‌کننده‌های مصنوعی و جایگزین‌های شکر می‌توانند در مدیریت وزن مفید باشند ولی این مواد خاصیت جادویی ندارند و تنها باید با میانه‌روی و تأمّل کافی مورد استفاده قرار بگیرند. مواد خوراکی که با عنوان “بدون شکر” در بازار عرضه می‌شوند، بدون “کالری” نیستند. پس همچنان می‌توانند باعث افزایش وزن شوند. در آخر، به یاد داشته ‌باشید که غذاهای فرآوری شده که اغلب دارای جایگزین‌های شکر هستند، فاقد خواص مفیدی هستند  که غذاهای کامل مانند میوه‌ها و سبزیجات در خود دارند.

استاد ناظر:  مستانه تابش

مجله علمی-ترویجی سرای سلامت©۲۰۱۷