آیا ضربان قلب پایین همیشه غیر طبیعی است؟

ضربان قلب پایین در چه محدوده ای است؟

ضربان قلب غیرعادی معمولا کمتر از ۶۰ باردر دقیقه است که می تواند بی ضرر یا تهدید کننده زندگی باشد. در برخی مواقع، مانند هنگام خواب، ضربان قلب کند میشود که طبیعی است.

آنچه که به عنوان یک ضربان قلب غیر طبیعی برای یک فرد محاسبه می شود ممکن است برای فرد دیگری متفاوت باشد. به عنوان مثال، یک ورزشکار جوان، قوی و سالم ممکن است ضربان قلبی حدود  ۳۰ تا ۴۰ بار در دقیقه در حالت استراحت داشته باشد. در حالت عادی در یک ورزشکار، ضربان قلب با ورزش می تواند تا ۱۸۰ بار در دقیقه افزایش یابد ، اما یک فرد بیمارممکن است با ضربان قلب ۳۰-۴۰ بار در دقیقه در هنگام بالارفتن از پله ها احساس ضعف و خستگی  کند.

چه چیزی باعث ضربان قلب پایین میشود؟

ضربان قلب توسط یک سیستم الکتریکی کنترل می شود که سیگنالهایی به عضله قلب می رساند و باعث انقباض آن می گردد. برادی کاردیا زمانی اتفاق می افتد که سیستم این سیگنال ها را کند یا متوقف کند.

انواع ریتم های قلبی آهسته

اختلال در گره سینوس_قلب دارای گروهی از سلول هاست که در دهلیز راست به نام سلول های  گره سینوسی وجود دارد که باعث ایجاد تحریک الکتریکی شده و تکانه حاصله، به سمت حفره های پایینی قلب (بطن چپ و راست) حرکت می‌کند. با رسیدن تکانه الکتریکی به حفره‌های پایینی قلب ، بطن‌ها در حالت انقباض قرار می‌گیرند. این روند در حال استراحت، حدوداًهر ثانیه یک ‌بار تکرار می‌گردد.

گره سینوسی می تواند میزان تکانه هارا با توجه به نیازبدن افزایش دهد. ضربان‌ساز طبیعی ممکن است فرسوده شده، و ایجاد تحریک با کندی همراه باشد یا حتی گاهی، قادر به ایجاد تحریک نباشد. در نتیجه ضربان قلب کاهش خواهد یافت که به آن برادی‌کاردی (ضربان قلب کمتر از نرمال) سینوسی گفته می‌شود.

بلوک قلبی_ مسیر هایی که  سیگنال های الکتریکی را از گره سینوس به عضله قلب هدایت می کند می تواند به فرسودگی،پارگی یا گسستگی دچار شوند که اصطلاحا بلوک قلبی نامیده می شود.عضله قلب تنها هنگامی که این سیگنالها را دریافت  کند، منقبض می شود تا باعث ضربان قلب شود. در این حالت گره پیش اهنگ (دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب یا ضربان ساز طبیعی قلب) به طور معمول سیگنال انقباض را تولید می کند اما در مسیر رسیدن به عضله قلب، این سیگنال های انقباضی با مشکل مواجه هستند.

سندروم کند و تند شدن دوره ای (سندروم برادی تاکی)

در مواردی ممکن است در ریتم طبیعی قلب، ضربان به آهستگی انجام شود، اما در بازه‌هایی، ضربان به‌طور نامنظم و سریع اتفاق بیفتد. در این وضعیت، برای کنترل ضربان سریع، داروهایی توصیه می‌شوند، اما ممکن است این داروها باعث شوند ضربان آهسته کنونی، بدتر شود. افراد مبتلا به سندرم برادی‌تاکی، از تپش و لرزش قلب شکایت دارند، از هوش رفتن (سنکوپ) و سبکی سر نیز، ممکن است اتفاق بیفتد. اختلال ریتم قلب، می‌تواند تنگی نفس و درد سینه را به‌دنبال داشته باشد. درمان سندرم برادی‌تاکی، معمولا به دو راهکار نیاز خواهد داشت؛ از یک سو به‌منظور جلوگیری از ضربان بیش‌ از حد آهسته از ضربا‌ن‌ساز مصنوعی  استفاده شود و از سوی دیگربه منظور جلوگیری از تپش سریع قلب دارو مصرف شود.

کندی ضربان قلب با علل ثانویه:

داروهای  قلبی و داروهای مورد استفاده برای درمان بیماری های دیگر می تواند باعث ایجاد برادی کاردی شود، که داروهایی مثل متورال، ایندرال یا پروپرانولول، آتنولول، دیگوکسین و …. از این گروه می باشند. برخی بیماریها مثل کم کاری تیرویید و یا اختلال یون های بدن مثل پتاسیم نیز می تواند باعث کندی ضربان قلب گردد.

علایم ضربان قلب پایین:

• ریتم قلب آهسته یا برادی کاردی، می تواند علائم زیر را ایجاد کند:
• احساس ضعف
• دشواری در بالا رفتن از پله ، راه رفتن یا ورزش کردن
• خستگی مفرط
• تنگی نفس
• سرگیجه
• از هوش رفتن یا سنکوپ

و در موارد شدید، اگر درمان مناسب و به موقع صورت نگیرد می تواند منجر به مرگ فرد گردد.

استاد راهنما:

دکتر هاله اشرف

مجله علمی-ترویجی سرای سلامت©۲۰۱۷