افت فشار خون وضعیتی چیست؟

افت فشار خون وضعیتی چیست؟

افت فشارخون وضعیتی (هیپوتانسیون ارتوستاتیک) یک نوع کاهش فشار خون است که ممکن است در برخی افراد بلافاصله بعد از ایستادن اتفاق بیفتد. این افت فشار خون می تواند موجب احساس گیجی یا سرگیجه شود. در صورتی که  کاهش فشار خون شدید باشد حتی ممکن است منجر به زمین افتادن شخص شود.

علایم افت فشار خون وضعیتی چیست؟

افت فشار خون وضعیتی معمولا زمانی اتفاق می­افتند که فرد پس از نشستن و یا دراز کشیدن بلافاصله به حالت ایستاده در می‌آید و علایم آن  شامل موارد زیر می باشد:

• احساس گیجی یا سرگیجه
• تاری دید
• ضعف
• غش کردن (سنکوپ)

علل افت شدید فشار خون  در هنگام ایستادن چیست؟

دلایل بسیاری برای افت فشار خون وضعیتی وجود دارد. شامل:

• کم شدن مایعات بدن: که به خاطر ازدست دادن خون یا به خاطر کاهش آب بدن اتفاق می افتد. آب بدن ممکن است به دلایل زیر کاهش یابد:
• دریافت مایعات به مقدار نا کافی
• اسهال یا استفراغ شدید
• عرق کردن زیاد (مثلا در حین ورزش)
• زمانی که قلب به میزان کافی خون پمپ نمی­کند .
• اعصاب و هورمون هایی که عملکرد رگ­های خونی را کنترل می کنند، به درستی عمل نمی کنند.
• مصرف کردن برخی داروها
• در بعضی افراد، فشارخون ارتوستاتیک به بیماری دیگری مانند دیابت یا پارکینسون مربوط است.

 افت فشار خون وضعیتی ممکن است در افراد سالم نیز اتفاق بیفتد. افت فشار خون وضعیتی در افراد سالمند بیشتر رایج است.

برای تشخیص فشار خون ارتواستیک باید پیش پزشک بروم؟

بله، اگر شما اغلب در هنگام ایستادن احساس سرگیجه یا تاری دید دارید به پزشک مراجعه کنید. چنانچه غش کردید پزشک خود را مطلع کنید.

آیا برای افت فشارخون وضعیتی آزمایشی وجود دارد؟

بله، چند آزمایش وجود دارد که می¬توانند به پزشک یا پرستار شما در تشخیص افت فشارخون وضعیتی کمک کند. ساده ترین آزمایش اندازه¬گیری فشار خون و ضربان قلب، در حالت نشسته یا دراز کشیده و بعد از ایستادن است. سایر آزمایش­ها می­توانند شامل:

• آزمایش خون برای تشخیص بیماری “کم خونی” ؛ زمانی که تعداد گلبول­های قرمز خون کمتر از حالت نرمال باشد.
• آزمایش خون برای بررسی اینکه خون شما دارای تعادل شیمیایی مناسب است و میزان مایعات بدن در محدوده مناسب باشد.
• ارزیابی هایی برای اطمینان از اینکه قلب شما به درستی خون را به همه­ی بدن پمپاژ می­کند.

افت فشارخون وضعیتی چگونه درمان می شود؟

به عنوان اولین اقدام در درمان پزشک یا پرستار از شما سوال می­کند چه داروهایی مصرف می­کنید. اگر علت افت فشارخون وضعیتی داروهای مصرفی شما باشند، ممکن است داروهای شما تغییر دهد یا مقدار مصرف داروی مورد نظر را کاهش دهد. داروهایی که می توانند موجب کاهش فشار خون ارتوستاتیک شوند عبارتند از:

• داروهای فشار خون
• داروهای درد قفسه سینه ناشی از بیماری قلبی (به نام “آنژین”)
• داروهای افسردگی

همچنین داروهایی وجود دارند که به طور مستقیم در درمان افت فشارخون وضعیتی مورد استفاده قرار می¬گیرند. در صورت لزوم، پزشک یا پرستار شما یکی از این داروها را برای شما تجویز می­کند.

آیا کاری هست که من بتوانم خودم انجام بدهم تا احساس بهتری داشته باشم؟

بله، چندین اقدام برای کاهش مشکلات ناشی از هیپوتانسیون ارتوستاتیک وجود دارد که در فهرست زیر آورده شده اند. اما باید فقط پس از مشورت با پزشک یا پرستار، این موارد را انجام دهید.

• به آرامی از جای خود بلند شوید و به بدن خود برای منطبق شدن با موقعیت ایستاده زمان بدهید. به ویژه هنگامی که صبح­ها از رختخواب برمی­خیزید. با نشستن و انتظار یک لحظه­ای شروع کنید. سپس پاهای خود را در کنار تخت قرار دهید و کمی بیشتر صبر کنید. هنگامی که ایستادید، اطمینان حاصل کنید که می­توانید دستتان را به تکیه گاهی محکم بگیرید خصوصا زمان شروع احساس سرگیجه.
• از قرارگرفتن، پیاده روی و یا انجام کاری که انرژی زیادی می­خواهد، در آب و هوای گرم اجتناب کنید. این موارد می توانند هیپوتانسیون ارتوستاتیک را بدتر کنند.
• اطمینان حاصل کنید که به اندازه کافی مایعات مصرف می­کنید، مخصوصا در آب و هوای گرم.
• در بالای تخت خواب بالش اضافه را طوری قرار دهید که باعث شود سر شما را از قلب­تان کمی بالاتر قرار بگیرد.

●  جوراب های ورایس” بپوشید. جوراب هایی که ارتفاعشان تا کمر باشد، بسیار مفید هستند، اما برای برخی افراد پوشیدنشان سخت است.

● از مصرف الکل اجتناب کنید.

استاد ناظر:

دکتر  هاله اشرف

مجله علمی-ترویجی سرای سلامت©۲۰۱۷