پروبیوتیکها ممکن است باعث بهبود خلق و خوی و عملکرد شناختی شوند؟

پروبیوتیکها ممکن است باعث بهبود خلق و خوی و عملکرد شناختی شوند؟

پروبیوتیک ها می‌توانند کمک بیشتر از بهبود سلامت روده شما انجام دهند. آن‌ها همچنین ممکن است به طور غیر مستقیم عملکرد مغز شما را ارتقا دهند.

تحقیقات نشان می‌دهد که روده و مغز با هم ارتباط دارند، مشارکتی که به نام محور روده-مغز شناخته میشود. این دو از طریق سیگنال بیوشیمیایی بین سیستم عصبی در دستگاه گوارش، به نام سیستم عصبی انتریک(مربوط به روده کوچک یا داخل آن) و سیستم عصبی مرکزی، که شامل مغز است، مرتبط هستند. ارتباط اولیه اطلاعات بین مغز و روده، عصب واگ، طولانی‌ترین عصب در بدن است.

روده به عنوان “مغز دوم” نامگذاری شده است؛ زیرا بسیاری از همان میانجی‌های عصبی همانند مغز، مانند سروتونین، دوپامین و اسید گاما آمینو بوتیریک تولید می‌کند که همه آنها نقش مهمی در تنظیم حالت های روحی دارند. در واقع، برآورد شده است که ۹۰٪ از سروتونین در دستگاه گوارش ساخته شده است.

هر چیزی بر روی روده تأثیر می‌گذارد اغلب بر مغز نیز اثر می‌گذارد و بالعکس.  هنگامی که مغز مشکلی حس می‌کند – پاسخ جنگ و یا گریز – سیگنال‌های هشدار دهنده به روده می‌فرستد، به همین دلیل است که وقایع استرس زا می‌تواند مشکلات گوارشی مانند معده عصبی یا ناراحتی های گوارشی ایجاد کند. در طرف مقابل، عود بیماری‌های دستگاه گوارش مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS)، بیماری کرون یا یبوست مزمن ممکن است موجب اضطراب یا افسردگی شود.

محور مغز-روده ای همچنین به شیوه‌های دیگر نیز کار می‌کند. به عنوان مثال، روده شما با کمک به تنظیم کردن مغز در زمان غذا خوردن پیام توقف خوردن را ارسال می‌کند، یا به عبارتی اشتها را تنظیم می‌کند. حدود ۲۰ دقیقه پس از غذا خوردن، میکروب‌های روده تولید پروتئین‌هایی می‌کنند که می‌توانند اشتها را سرکوب کنند، این زمانی است که افراد احساس سیری می‌کنند.

چگونه ممکن است پروبیوتیک ها در محور روده- مغز مفید واقع شوند؟ برخی از تحقیقات نشان داده‌اند که پروبیوتیک ها ممکن است به بهبود خلق و خو و عملکرد شناختی و کاهش استرس و اضطراب کمک کنند. به عنوان مثال، یک مطالعه در علوم اعصاب سالمندی نشان داد که بیماران مبتلا به آلزایمر که شیر را با چهار نوع باکتری پروبیوتیک به مدت ۱۲ هفته مصرف کردند، نتایج آزمون شناختی بهتری نسبت به افرادی که شیر معمولی مصرف کردند داشته اند.

یک تحقیق در سال ۲۰۱۳ در مجله پزشکی مطالعات گوارشی گزارش داد، زنانی که ماست همراه با مخلوط پروبیوتیک را دو بار در روز به مدت چهار هفته خوردند، در مواجهه با عصبانیت و ترس در مقایسه با گروه کنترل، آرام‌تر بودند. ام آر آی (MRI) این افراد نشان داد که گروهی که مصرف ماست با مخلوط پروبیوتیک مصرف کردند فعالیت پایین‌تری در ناحیه اینسولا داشتند، اینسولا منطقه‌ای از مغز است که احساسات درونی بدن را مانند آنهایی که از روده تحریک می‌شوند، پردازش می‌کند.

از آنجایی که این تحقیقات همچنان در حال انجام است، خیلی زود است که به تعیین دقیق نقش پروبیوتیک در محور روده-مغز بپردازیم. با این حال پروبیوتیکها نه تنها از یک روده سالم، بلکه یک از یک مغز سالم نیز حمایت می‌کنند.

استاد ناظر: دکتر واشقانی فراهانی

مجله علمی-ترویجی سرای سلامت©۲۰۱۷