تغذیه سالم – غلبه بر دیابت

 تغذیه سالم – غلبه بر دیابت

دیابت از آن جهت برای سلامتی خطرناک محسوب می شود که شانس ابتلا به بیماری های قلبی-عروقی، کلیوی و حتی سرطان ها را افزایش می دهد حتی در از دست رفتن حافظه و اختلالات ذهنی نیز نقش دارد. بدن فرد مبتلا نمی تواند به میزان کافی هورمون انسولین تولید کند تا قند خون را به حد طبیعی آن بازگرداند. در دیابت غیروابسته به انسولین که دیابت نوع ۲ نیز نامیده می شود، سلولهای عضلات، کبد و چربی رفته رفته حساسیت خود را به انسولین از دست داده و دیگر به خوبی به آن پاسخ نمی دهند و در نتیجه، بدن نمی تواند از انسولینی که تولید می کند استفاده کند. این کاهش پاسخ به انسولین، مقاومت به انسولین نامیده شده و اغلب در اثر رژیم غذایی نامناسب، اضافه وزن و تحرک ناکافی به وجود می آید.

• گزینه های مناسب: غلات کامل، فیبر، میوه ها و سبزیجات، چربی های غیراشباع
• گزینه های نامناسب: کالری اضافی، مصرف قند و شکر، غلات تصفیه شده ، چربی های اشباع و ترانس

براساس مطالعات، دیابت نوع ۲ با رژیم غذایی سالم و تحرک مناسب قابل پیشگیری است. در مطالعه ای که در سال ۲۰۰۹ در مجله علمی معتبر Lancet و در مورد پیشگیری از دیابت به چاپ رسید، شیوع دیابت در بین ۲۷۶۶ نفر بزرگسال که در ریسک بالای ابتلای دیابت بودند طی یک بازه ۱۰ ساله ارزیابی شد. نتیجه این مطالعه این بود که تغییر در سبک زندگی (رژیم سالم، ورزش و تحرک و کاهش وزن) در پیشگیری از دیابت از مداخله دارویی موثرتر بودند.

عوامل خطرناک موثر در بروز دیابت: 

وزن: بزرگترین عامل خطر برای دیابت نوع ۲ چاقی است و این مطلب که میزان چاقی و دیابت هر دو از دهه ۱۹۷۰ افزایش قابل ملاحظه ای داشته تصادفی نیست: بیشتر کارشناسان بر این باورند که افزایش شیوع چاقی منجربه افزایش شیوع دیابت شده است. طبق آمارهای رسمی، بیش از نیمی از زنان و مردان در ایالات متحده یا اضافه وزن دارند و یا چاق هستند. سه چهارم مبتلایان به دیابت نوع ۲ یا اکنون اضافه وزن دارند و یا در گذشته داشته اند. پرخوری به خودی خود می تواند ابتلا به دیابت نوع ۲ را سبب شود اما انواع خاصی از غذاها نیز هستند که خطر ابتلا را به طور ویژه بالاتر می برند.

شاخص گلوکز: شاخص گلوکز مقدار قندی را نشان می‌دهد که پس از مصرف کربوهیدراتهادر واحد زمان در بدن آزاد می‌شود. شاخص گلوکز بالا برای یک کربوهیدرات به این معنی است که آن کربوهیدرات پس از مصرف قند خود را فوری در بدن آزاد می‌کند و این باعث می‌شود پیرو آن مقدار زیادی انسولین در بدن آزاد گردد. عکس آن، شاخص گلوکز پایین برای یک کربوهیدرات به این معنی است که آن کربوهیدرات قند خود را به طور ملایم و تدریجی و در مدت زمانی بلند آزاد کرده و در اختیار بدن انسان قرار می‌دهد در نتیجه باعث می‌شود یک سطح ثابت، یکنواخت و ملایم از انسولین در بدن آزاد شود.

متخصصان توصیه می‌کنند برای سلامتی بیشتر تا حد ممکن از کربوهیدرات‌هایی با شاخص گلوکز کمتر استفاده شود و مصرف کربوهیدرات‌هایی با شاخص گلوکز بالا در رژیم غذایی روزانه به حداقل برسد.

راهنمای رژیم درمانی در بیماران دیابتی :

تغذیه دیابتی ها با افراد دیگر به طبع تفاوت هایی دارد که برخلاف انچه بسیاری فکر می کنند تنها نخوردن قند و شیرینی اصل مهم اینرژیم غذایی نیست.به منظور کنترل  قند خون روزانه ۶ وعده غذا شامل سه وعده غذایی اصلی (صبحانه، ناهار و شام) و سه میان وعده توصیه میشود.

رعایت توصیه های زیر در کنترل قند خون نقش موثری دارد:

• همراه هر وعده غذایی، از سبزیجات استفاده کنید.
• برای مصرف میوه ها منعی وجود ندارد نکته مهم مقدار میوه و فاصله مصرف آنها از سایر مواد غذایی است.
• نان سنگگ و یا بربری ازنان لواش و ساندویچ بهتر است.
• از حبوبات و پروتئین سویا، در برنامه غذایی خودبیشتر استفاده کنید.

استاد ناظر:

دکتر هاشمی

مجله علمی-ترویجی سرای سلامت©۲۰۱۷