فشار خون بالارفته

هر کسی ممکن است فشار خون بالارفته داشته باشد؛ حتی کودکان، به خصوص اگر دارای اضافه وزن یا چاق باشند. هم فشار خون بالارفته و هم پرفشاری خون خطر حمله قلبی، سکته مغزی و نارسایی قلبی را افزایش می دهند. برخی تحقیقات نشان می دهد که افزایش طولانی مدت (مزمن) فشار خون ممکن است به مشکلات شناختی منجر شود. کاهش وزن، ورزش و سایر تغییرات سبک زندگی سالم اغلب می تواند فشار خون بالا را کنترل کرده و زمینه را برای یک زندگی با سلامتی بهتر فراهم کند.

علائم

فشار خون بالارفته معمولا علائمی ایجاد نمی کند و تنها راه تشخیص آن، اندازه گیری فشار خون به صورت مداوم است. توصیه می شود فشار خون خود را در هر بار مراجعه به دکتر و یا در خانه با دستگاه فشارسنج خانگی چک کنید.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

فشار خون همه افراد از ۳ سال و بالاتر  باید حداقل سالی یک بار توسط پزشک بررسی شود. اگر فشار خون بالارفته یا سایر عوامل خطر بیماری های قلبی-عروقی را دارید، ممکن است نیاز به بررسی با فواصل کمتر داشته باشید.

علل

هر عاملی که باعث افزایش فشار بر روی دیواره شریان ها شود، می تواند منجر به افزایش فشار خون شود. تجمع رسوبات چربی در شریان ها (آترواسکلروز) نیز به عنوان یک عامل بسیار مهم می تواند منجر به فشار خون بالا شود.

علاوه بر آترواسکلروز، شرایط دیگری که می تواند منجر به افزایش فشار خون یا فشار خون بالا شود، عبارتند از:

• آپنه انسدادی خواب
• بیماری کلیوی
• بیماری آدرنال
• بیماری تیروئید
• برخی داروها – از جمله قرص های ضد بارداری، داروهای سرماخوردگی، ضد احتقان ها، مصرف بدون تجویز مسکن ها و برخی از داروهای تجویزی – نیز می توانند باعث افزایش موقت فشار خون شوند. داروهای غیرقانونی مانند کوکائین و آمفتامین ها نیز می توانند همین اثر را داشته باشند.

عوامل خطر

عوامل خطر افزایش فشار خون عبارتند از:

• اضافه وزن یا چاقی. هرچه توده بدنی شما بیشتر باشد، خون بیشتری برای تامین اکسیژن و مواد مغذی به بافت هایتان مورد نیاز است و هرچقدر مقدار خونی که از رگ های خونی شما عبور می کند افزایش یابد، نیروی وارد بر دیواره شریان ها نیز بیشتر می شود.
• جنسیت. افزایش فشار خون در مردان، تا سن ۵۵ سالگی، بیشتر از زنان است. زنان بیشتر در معرض ابتلا به فشار خون بعد از ۵۵ سالگی هستند.
• نژاد. فشار خون بالارفته به ویژه در میان نژاد آفریقایی رایجتر است و اغلب در سنین پایینتر نسبت به افراد سفیدپوست ایجاد می شود.
• سابقه خانوادگی پرفشاری خون. اگر یکی از بستگان درجه یک شما، مانند والدین یا خواهر و برادر، پرفشاری خون داشته باشد، احتمال ابتلا به فشار خون بالارفته بیشتر است.
• عدم تحرک بدنی. ورزش نکردن می تواند باعث افزایش وزن و افزایش خطر بالارفتن فشار خون شود.
• رژیم غذایی پر نمک (سدیم) یا کم پتاسیم. سدیم و پتاسیم دو ماده مغذی کلیدی در تنظیم فشار خون توسط بدن شما هستند. اگر مقدار زیادی سدیم یا مقدار کمی پتاسیم در رژیم غذایی خود دارید، احتمال افزایش فشار خون در شما بیشتر است.
• مصرف تنباکو. کشیدن سیگار، مصرف تنباکو یا قرارگرفتن در کنار افرادی که سیگار می کشند (مواجهه با دود سیگار) می تواند فشار خون شما را افزایش دهد.
• نوشیدن الکل. مصرف الکل با افزایش فشار خون، به خصوص در مردان، مرتبط است.
• برخی شرایط مزمن. ازجمله: بیماری کلیوی، دیابت و آپنه خواب، میتواند خطر افزایش فشار خون را بالا ببرد.

اگرچه فشار خون بالارفته و پرفشاری خون در بزرگسالان شایع است، اما کودکان نیز می توانند در معرض خطر باشند. برای برخی از کودکان، مشکلات کلیوی یا قلبی می تواند باعث فشار خون بالا شود؛ اما برای تعداد فزاینده ای از کودکان، عادات سبک زندگی نامناسب مانند: رژیم غذایی ناسالم، چاقی و ورزش نکردن، منجر به مشکلات فشار خون می شود.

عوارض

فشار خون بالارفته می تواند بدتر شده و به پرفشاری خون (هایپرتنشن) تبدیل شود. پرفشاری خون می تواند به اندام های شما آسیب برساند و خطر ابتلا به چندین بیماری از جمله: حمله قلبی، نارسایی قلبی، سکته مغزی، آنوریسم و نارسایی کلیه را افزایش دهد.

پیشگیری

همان تغییرات سبک زندگی سالم که برای درمان فشار خون بالارفته توصیه می شود، به پیشگیری از پرفشاری خون نیز کمک می کند.

قبلا این توصیه ها را فراوان شنیده اید:

غذاهای سالم بخورید، نمک کمتری مصرف کنید، به طور منظم ورزش کنید، وزن مناسبی داشته باشید، از مصرف الکل خودداری کنید، استرس خود را مدیریت کرده و سیگار را ترک کنید.

پیشنهاد می کنیم توصیه های فوق را جدی گرفته و از همین امروز شروع به اتخاذ عادات سالمتر کنید.

مجله علمی-ترویجی سرای سلامت©۲۰۱۷