اهمیت کلسترول در زنان

اهمیت کلسترول در زنان

دانستن فراز ها و فرود های کلسترول

شما میدانید که میزان بالای کلسترول خطرناک است.اما کلسترول چیست؟از کجا به وجود می آید؟ و آیا در کل بد است؟

کلسترول نوعی چربی است که در تمام سلول های بدن یافت می شود.این ماده هم در بدن ساخته می شود و هم از طریق غذاها  جذب می شود.بدن شما به کلسترول برای ساختن هورمون های استروئیدی مهمی مثل استروژن و پروژسترون و ویتامین دی نیاز دارد.همچنین برای ساخته شدن اسیدهای صفراوی در کبد که در تجزیه و هضم چربی ها نقش دارند وجود کلسترول الزامی است.

اما کلسترول بد ماده ای است که بدن شما بدون آن هم می تواند ادامه دهد .کلسترول اضافی در جریان خون شما می تواند در رگ ها رسوب کند.این رسوب ها پلاک نامیده می شوند  . باعث بیماری آثرواسکلروزیس  و سختی رگ ها می شوند.این بزرگ ترین دلیل برای حمله های قلبی و یا سایر بیماری های قلبی عروقی است.

سطح کلسترول شما میزان کلسترول در جریان خون شما را نشان میدهد که شامل اجزای زیر است:

• ال دی ال کلسترول (LDL ) که به معنای لیپوپروتئین کم چگال است و به عنوان کلسترول بد شناخته می شود و عامل اصلی ایجاد پلاک در رگ هاست.VLDL نوع دیگری از کلسترول است که پیش ساز LDL است.
• اچ دی ال کلسترول (HDL) که به معنای لیپوپروتئین پرچگال است نوع دیگری از کلسترول است که کارشناسان معتقدند سطح معقول آن  به بدن کمک می کند تا از LDL رهایی یابد.
• سطح کلی کلسترول حاصل مجموع مقادیر VLDL+LDL+HDL است.

مروری داشته باشیم بر اینکه در بدن ما چه اتفاقی میفتد:بخش های بد-LDL-به رگ های شما می چسبند در نتیجه یک پاسخ التهابی در بدن به وجود می آیدکه باعث ایجاد پلاک می شود.وجود پلاک باعث می شود که رگ ها سفت تر و باریک تر شوند و جریان خون محدود تری از آن ها عبور کند و سخت تر به ارگان های حیاتی مثل مغز و یا قلب برسد و نیز منجر به فشارخون بالا بشود. در نتیجه سکته قلبی یا مغزی رخ دهد.

این اتفاقات می تواند از سنین بسیار پایین شروع شود.

آنچه باید در باره تری گلیسرید بدانیم!

علاوه بر کلسترول، تری گلیسرید واژه ی دیگری است که ممکن است راجع به آن شنیده باشید.نوع دیگری از چربی که در جریان خون قرار دارد.

زنان باید به این نکته ی مهم توجه داشته باشند که سطح بالای کلسترول ، آنان را در مقایسه با مردان در معرض خطر ریسک بالاتری در مورد بیماری های قلبی عروقی قرار می دهد.

زمانیکه شما کالری بیشتر از آن چه که بدن به آن نیاز دارد دریافت می کنید بدن کالری اضافه را به تری گلیسرید تبدیل میکند که در سلول های چربی ذخیره می شوند.تری گلیسرید در بدن برای تامین انرژی استفاده میشود ولی میزان بالای آن افراد را دچار مشکلات پزشکی شامل بیماری های قلبی عروقی می نمایاند.

نوشیدن الکل و خوردن غذاهای شامل قندهای ساده (نظیر شیرینی ها و غذاهای پرچرب) ، چربی های اشباع شده و چربی های ترانس منجر به بالا رفتن سطح تری گلیسرید میشوند.

همچنین شرایط سلامتی مثل دیابت ، کم کاری تیروئید،چاقی،تخمدان پلی کیستیک و یا بیماری های کلیوی باعث بالا رفتن سطح تری گلیسرید می شوند.

همچنین تری گلیسریدی که در خون جریان دارد می تواند به پلاک تبدیل شود و باعث مسدود شدن عروق خونی گردد . افراد دارای سطح بالای تری گلیسرید دچار سایر بیماری های اثرواسکلروزیس نظیر سطح بالای LDL ، سطح پایین HDL  ویا میزان قند خون غیر نرمال می شوند.

اما میزان چربی های خونمان چه مقدار باید باشد؟

میزان ایده آل برای کلسترول LDL باید کمتر از ۷۰ میلی گرم در دسی لیتر خون باشد. سطح کلسترول HDL در زنان باید نزدیک به ۵۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد.تری گلیسرید باید کمتر از ۱۵۰ میلی گرم در دسی لیتر خون باشد . سطح تام کلسترول باید کمتر از ۲۰۰ میلی گرم در دسی لیتر باشد.

چرا کلسترول در زنان اثرات متفاوتی میگذارد؟

به طور طبیعی زنان از میزان کلسترول HDL  بالاتری برخوردار هستند و این به علت هورمون های جنسی زنانه نظیر استروژن است. ولی مانند خیلی مسائل دیگر این قضیه نیز  پس از یائسگی دچار تغییراتی می شود.در این برهه بسیاری از زنان شاهد تغییراتی در سطح کلسترول تام شان هستند. LDL افزایش می یابد و HDL  کاهش می یابد.به همین دلیل زنانی که در دوره ی جوانی از سطح کلسترول خوبی برخوردارد بودند ممکن است در این دوره دچار افزایش مقدار چربی شوند . البته این نکته حائز اهمیت است که سبک زندگی و ژنتیک هر فرد نیز از عوامل موثر هستند.

چگونه سطح کلسترول خود را کنترل کنیم؟

اگر شما از آن دسته از افراد هستید که کلسترول بالایی دارید و یا می خواهید از افزایش آن جلوگیری نمایید چه نکاتی را باید رعایت کنید؟

• استفاده از درمان های دارویی:با توجه به ریسک احتمال ابتلا به بیماری های قلبی عروقی در هر فرد داروهای کاهنده کلسترول نظیر استاتین تجویز میشود. اگر شما در گذشته سابقه ی بیماری های عروقی را داشته اید و یا احتمال ابتلا به این بیماری ها در شما بالاست به احتمال زیاد پزشک این دارو را برای شما تجویز خواهد کرد.چرا که این دارو باعث درمان پلاک رسوب کرده در رگ ها می شود و سطح LDL را کاهش می دهد.
• رژیم غذایی و سبک زندگی: رژیم غذایی و سبک زندگی عوامل بسیار مهمی در داشتن یک زندگی سالم هستند . حتی اگر شما از آن دسته افراد هستید که از داروهای کاهنده ی قند خون استفاده میکنید داشتن یک رژیم خوب و سبک زندگی سالم کمک میکند که این داروها بهتر عمل کنند.

توصیه هایی که میتوانید با عمل به آن ها زندگی سالم تری داشته باشید:

• داشتن وزن مناسب
• سیگار نکشید
• حداقل ۵ روز در هفته به مدت ۳۰ دقیقه ورزش کنید
• رژیم غذایی سرشار از میوه وسبزی داشته باشید. از مواد غذایی با پروتئین بالا نظیر حبوبات و جو استفاده کنید تا سطح LDL را کاهش دهند.
• از نوشیدنی های قندی نظیر نوشابه ها و آب میوه های مصنوعی اجتناب کنید.از مصرف غذاهای حاوی قندهای ساده نظیر شیرینی و آب نبات بپرهیزید.
• به جای کره از روغن زیتون استفاده کنید و به جای نمک از سایر ادویه ها به اندازه ی کافی بهره ببرید.در وعده های خود حتما از ماهی استفاده کنید.
• از چربی های غیر اشباع نظیر روغن زیتون، آجیل و مغزها و ماهی هایی نظیر سالمون استفاده کنید که اثرات مثبت روی میزان کلسترول دارند.این چربی ها باعث می شوند که میزان LDL کاهش یابد و التهاب عروق کم شود.
• این مواد را به لیست خرید مواد غذایی خود اضافه کنید:

ماهی های چرب نظیر سالمون وقزل آلاو کوسه ماهی،ساردین و ماهی تن

مغزها مثل گردو ، بادام و فندق

روغن زیتون برای استفاده همراه سالاد و سبزیجات

هیچ کس دوست ندارد که کلسترول بالایی داشته باشد بنابراین به طور منظم سطح آن را چک کنید و به آن چه که میخورید توجه داشته باشید.در این صورت ممکن است که سطح چربی خود را مدیریت کنید و یک زندگی سالم داشته باشید.

استاد ناظر: دکتر واشقانی فراهانی

مجله علمی-ترویجی سرای سلامت©۲۰۱۷