اسپیرولینا؛ مکملی طبیعی برای مقابله با سندرم متابولیک

اسپیرولینا، یک مکمل طبیعی، می‌تواند به کنترل سندرم متابولیک کمک کند. امروزه سندرم متابولیک یکی از مهم‌ترین چالش‌های سلامت عمومی در سراسر جهان به شمار می‌رود. این سندرم مجموعه‌ای از مشکلات جسمی از جمله چاقی شکمی، فشار خون بالا، قند خون بالا و اختلالات چربی خون است که خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سکته و دیابت نوع ۲ را افزایش می‌دهد.

بر اساس آمارهای جهانی، حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد جمعیت دنیا درجاتی از این سندرم را دارند. سبک زندگی ناسالم، مصرف خوراکی های حاوی قند و چربی زیاد و کم‌تحرکی از عوامل اصلی بروز آن به شمار می‌روند.

در این میان، تحقیقات علمی جدید نشان می‌دهند که اسپیرولینا — یک مکمل طبیعی و غنی از مواد مغذی — می‌تواند به شکل مؤثری به کنترل بسیاری از جنبه‌های سندرم متابولیک کمک کند.

اسپیرولینا چیست؟

اسپیرولینا یک ریزجلبک آبی– سبز از خانواده سیانوباکتری‌هاست که در محیط‌های آبی رشد می‌کند و به عنوان یک مکمل غذایی طبیعی شناخته می‌شود. این جلبک سرشار از مواد مفید برای بدن است:

• ۵۵ تا ۶۹ درصد پروتئین باکیفیت بالا
• ویتامین‌ها (به ‌ویژه گروه B) ، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها
• اسیدهای چرب مفید مانند گامالینولنیک اسید (GLA)
• ترکیبات فعالی مثل فیکوسیانین (رنگدانه اصلی اسپیرولینا) و گلیکولیپید H-b2

ویژگی‌های تغذیه‌ای اسپیرولینا باعث شده که در سال‌های اخیر توجه زیادی از سوی جامعه علمی و مردم به آن جلب شود.

تأثیر اسپیرولینا بر کنترل وزن و چاقی

کاهش وزن و شاخص توده بدنی

یکی از اولین نشانه‌های سندرم متابولیک، افزایش وزن و چاقی شکمی است. مطالعات بالینی نشان داده‌اند که مصرف روزانه ۱ تا ۴٫۵ گرم اسپیرولینا به مدت ۶ تا ۱۲ هفته باعث موارد زیر می‌شود:

• کاهش میانگین ۱٫۵ تا ۳ کیلوگرم وزن بدن
• کاهش شاخص توده بدنی (BMI)
• کاهش سایز دور کمر و چربی شکمی

مکانیسم اثر بر کاهش وزن

• باعث کاهش تجمع چربی در شکم و کبد می‌شود.
• با تحریک ترشح هورمون‌های سیری، احساس گرسنگی را کاهش می‌دهد.
• به تنظیم متابولیسم و عملکرد بهتر سلول‌های چربی کمک می‌کند.

تأثیر اسپیرولینا بر فشار خون

تأثیر بر فشار خون بالا

فشار خون بالا از عوامل مهم در بروز بیماری‌های قلبی و مغزی است. در مطالعاتی که بر روی افراد مبتلا به فشار خون بالا انجام شده است مصرف روزانه ۲ تا ۴٫۵ گرم اسپیرولینا در روز به مدت ۳ ماه می‌تواند:

• فشار خون را به طور قابل توجهی کاهش دهد.
• همچنین باعث بهبود انعطاف‌پذیری عروق می‌شود.

ترکیبات مؤثر در این فرایند

• فیکوسیانین با افزایش تولید نیتریک اکسید (NO) باعث گشاد شدن عروق می‌شود.
• تری پپتید «Ile-Gln-Pro» با مهار آنزیم ACE نقش مهمی در تنظیم فشار خون دارد.

تأثیر اسپیرولینا بر کنترل قند خون

کاهش قند خون ناشتا و بهبود عملکرد انسولین

یکی از مهم­ترین یافته‌های سندرم متابولیک، افزایش قند خون می­باشد. بر اساس نتایج مطالعات مصرف روزانه حداقل ۱ گرم اسپیرولینا در روز به مدت حداقل ۶۰ روز باعث:

• کاهش قند خون ناشتا در بیماران مبتلا به دیابت نوع ۲ می‌شود.
• افزایش ترشح انسولین و بهبود حساسیت به آن می شود.

مکانیسم اثر

• تحریک ترشح انسولین از سلول‌های بتای پانکراس
• افزایش جذب گلوکز در سلول‌ها
• کاهش التهاب و استرس اکسیداتیو در بدن

تأثیر اسپیرولینا بر چربی­های خون

بهبود پروفایل لیپیدی

افزایش سطح چربی­های خون (کلسترول و تری‌گلیسرید) خطر تصلب شرایین (آترواسکلروز) و بیماری‌های قلبی‌-عروقی را افزایش می‌دهد. مصرف روزانه اسپیرولینا حداقل ۲۰ میلی‌گرم در فرم مایع، یا ۲ گرم در فرم کپسول، و یا ۶ گرم در فرم پودر می‌تواند:

• کلسترول کل و چربی بد را کاهش دهد.
• چربی خوب (را افزایش دهد.
• سطح تری‌گلیسرید خون را پایین بیاورد.

ترکیبات کلیدی مؤثر

• وجود ترکیباتی مانند فیکوسیانین ، GLA و H-b2  موجود در اسپیرولینا در تنظیم آنزیم‌های چربی‌ساز بدن نقش دارند و از تشکیل چربی‌های مضر جلوگیری می‌کنند.

سندرم متابولیک یکی از مشکلات شایع در جامعه امروزی است که می­تواند با تغییر سبک زندگی، تغذیه مناسب و مصرف مکمل‌های طبیعی کنترل شود. 

اسپیرولینا یک مکمل طبیعی غنی از پروتئین، آنتی‌اکسیدان و ترکیبات فعال زیستی است که به گفته مطالعات علمی، می‌تواند به شکل مؤثری در کاهش وزن، کنترل فشار خون، بهبود قند خون و تنظیم چربی خون مؤثر باشد.

نکته پایانی:  دوز مؤثر و شکل مناسب مصرف اسپیرولینا بسته به شرایط هر فرد متفاوت است و باید زیر نظر پزشک تعیین شود. همچنین تحقیقات بیشتری برای تعیین دوز دقیق‌ و شکل مصرف مورد نیاز است.

مجله علمی-ترویجی سرای سلامت©۲۰۱۷

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1155/sci5/6637793