هوای سرد چگونه بر قلب شما تأثیر می‌گذارد؟

 اما هوا چقدر باید سرد باشد و تا چه مدت پس از آن در معرض خطر هستید؟

هوا چقدر باید سرد باشد تا روی قلب تأثیر بگذارد؟

آمار رسمی در مورد افزایش مرگ و میرها در زمستان در بریتانیا نشان می دهد که افزایش خطر زمانی شروع می‌شود که میانگین دما به زیر ۱۲ درجه سانتیگراد کاهش یابد. البته این موضوع پیچیده است، زیرا بسته به محل زندگی شما متفاوت بوده و تحت تأثیر عواملی مانند عایق کاری خانه است و سرما تنها عامل مرگ و میر بیش از حد در زمستان نیست. در سال‌های اخیر، محققان نشان داده‌اند که اثرات یک روز سرد یا سرماخوردگی را می‌توان تا دو هفته یا بیشتر پس از آن مشاهده کرد.

دانشمندان دانشگاه بریستول و دانشگاه کالج لندن به بررسی سوابق افراد بالای ۶۰ سال در بریتانیا، ایرلند و هلند پرداختند، دریافتند که احتمال حملات قلبی و سکته مغزی در طول دوره‌های سرما بیش از ۴ روز، بیش از ۲ برابر می شود. محققان دوره سرما را دوره ای تعریف کردند که در مقایسه با بقیه روز های ماه بسیار سردتر است. به نظر می‌رسد کاهش دما نسبت به روزهای قبل، بزرگ‌ترین عامل خطر است و سرمای مطلق هوا به این اندازه مهم نیست.

هنگام سرما چه اتفاقی برای رگ‌ها می افتد؟

قلب و رگ‌های خونی ما همیشه در حال سازگاری با محیط و آنچه در داخل بدن می‌گذرد، هستند تا جریان خون را حفظ کنند تا قسمت‌های مختلف بدن اکسیژن و مواد مغذی مورد نیاز خود را دریافت کنند. هنگامی که بدن سرد می شود، سیستم عصبی وارد عمل می شود تا از افت دمای مرکزی بدن جلوگیری کند و اندام های حیاتی را سالم نگه دارد.

وقتی بدن سرد می‌شود، رگ‌های خونی در پوست و انگشتان دست و پا تنگ می‌شوند تا گرمای کمتری از دست ‌رود. اما این تنگ شدن (که «انقباض عروقی» نامیده می‌شود) فشار بیشتری را در بقیه سیستم گردش خون ایجاد می‌کند، به این معنی که قلب باید برای پمپاژ خون در بدن سخت‌تر کار کند و ضربان قلب و فشار خون را افزایش دهد. این یک پاسخ طبیعی به سرما است، اما فشار اضافی می‌تواند منجر به علائم قلبی برای افرادی شود که به بیماری‌های زمینه‌ای مبتلا هستند، به خصوص در حین ورزش.

هنگامی که ورزش می‌کنیم، قلب ما سریعتر و با نیروی بیشتری می‌زند و رگ‌های خونی که ماهیچه‌های ما را خونرسانی می‌کنند، منبسط می‌شوند تا خون بیشتری از آن عبور کند. در همان زمان، رگ‌های خونی تامین‌کننده سایر نواحی بدن (مانند دستگاه گوارش) باریک می‌شوند، به طوری که ماهیچه‌های فعال جریان خون بیشتری را دریافت می‌کنند.

افراد مبتلا به درد سینه ممکن است در طول زمستان علائم بدتری را تجربه کنند یا متوجه شوند که در هنگام سرما کمتر قادر به فعالیت بدنی هستند. در عین حال، خود خون می‌تواند غلیظ‌تر و چسبناک‌تر شود و احتمال تشکیل لخته‌ها بیشتر شود که می‌تواند منجر به حمله قلبی یا سکته شود. بنابراین اگر بیماری قلبی دارید، گرم ماندن در زمستان بسیار مهم است. اگر متوجه شدید که وقتی هوا سرد است، احساس بدتری دارید، در صورت امکان در روز های سرد داخل خانه بمانید و در داخل خانه ورزش کنید.

آیا افراد مبتلا به بیماری های قلبی به سرما واکنش متفاوتی نشان می دهند؟

یک مطالعه روی ۴۲ نفر که درد قفسه سینه داشتند انجام شد که ۳۲ نفر از آنها در شریان های کرونر (شریان هابی خونرسان) خود انسداد داشتند (علت اکثر انواع آنژین و حملات قلبی). این داوطلبان هوای سرد را از طریق ماسک صورت استنشاق کردند، در حالی که جریان خون به قلب آنها اندازه گیری شد.

در افراد مبتلا به درد قفسه سینه که عروق کرونر مسدود نشده اند، استنشاق هوای سرد جریان خون را به قلب افزایش می دهد – پاسخی سالم که به قلب کمک می کند تا برای گرم نگه داشتن اندام های حیاتی شما سخت تر کار کند. اما زمانی که افراد با رگ های مسدود شده هوای سرد را استنشاق کردند، باعث افت جریان خون در شریان های تغذیه کننده قلب آنها شد و شواهدی وجود داشت که نشان می داد جریان خون کمتری در عضله قلب وجود دارد.

همچنین از برخی از افراد مبتلا به انسداد شریانی خواسته شد تا با دوچرخه‌های ورزشی رکاب بزنند. همانطور که انتظار می رفت، دوچرخه سواری جریان خون را به قلب را در این گروه افزایش داد. اما وقتی هوای سرد در حین ورزش استنشاق شد، خون رسانی به قلب کاهش یافت.

محققان پیشنهاد کردند که افراد مبتلا به آنژین ناشی از انسداد عروق کرونر باید در صورت امکان از ورزش در هوای سرد خودداری کنند. البته این یک مطالعه کوچک بود و تحقیقات بیشتری لازم است.

برای محافظت از قلب در زمستان چه کنیم؟

یک مطالعه به بررسی عوامل خطر بیماری قلبی در افراد بالای ۶۰ سال، نسبت به میانگین دمای روزانه محل زندگی آنها (در بریتانیا، ایرلند و هلند) پرداخت. محققان دریافتند که به طور متوسط، هر چه دمای هوا پایین تر باشد، کلسترول و فشار خون افراد (که می تواند خطر ابتلا به بیماری های قلبی و گردش خون را افزایش دهد) افزایش می یابد و سطح ویتامین D آنها کاهش می یابد. این تغییرات احتمالاً مستقیماً توسط سرما ایجاد نمی شوند، اما احتمالاً نشان دهنده چگونگی تغییر رفتار ما در هنگام سردتر شدن هوا هستند.

محققان همچنین دریافتند که خطر مرگ ناشی از بیماری قلبی در یک دوره سرما در افرادی که بیش از یک نوشیدنی الکلی در هفته مصرف می‌کنند یا تا به حال سیگار کشیده‌اند، بیشتر است. این تحقیق نشان می‌دهد که داشتن عادات سالم در طول سال نه تنها برای سلامت طولانی‌مدت قلب مفید است، بلکه می‌تواند خطرات قلبی عروقی ناشی از سرمای هوا را کاهش دهد.

مجله علمی-ترویجی سرای سلامت©۲۰۱۷

ناظر: دکتر محمدحسین مرادی