دکتر محمدحسین مرادیامروزه اینترنت تنها یک ابزار ارتباطی نیست؛ بلکه نقش مهمی در کاهش هزینه درمان سالمندان و توانمندسازی آنها در مراقبت از سلامت خود ایفا می‌کند. این فناوری به سالمندانی که با بیماریهای مزمن زندگی می‌کنند، کمک می‌کند تا با کاهش وابستگی به درمان‌های پرهزینه، کیفیت زندگی‌شان را ارتقا دهند.
نقش اینترنت در کاهش هزینه درمان سالمندان
با افزایش سن، بسیاری از افراد به بیماریهای مزمن مانند دیابت، فشار خون بالا، آرتروز و بیماریهای قلبی دچار می‌شوند. این بیماری‌ها نه تنها کیفیت زندگی را کاهش می‌دهند، بلکه هزینه‌های درمانی قابل‌توجهی را نیز به سالمندان و خانوده هایشان تحمیل می‌کنند. در چنین شرایطی، یافتن راهکارهایی برای کاهش این هزینه‌ها، به ویژه در سنین بالا، اهمیت ویژه‌ای دارد.
یکی از ابزارهایی که در سال‌های اخیر توجه بسیاری از متخصصان سلامت و سیاست‌گذاران را به خود جلب کرده، اینترنت است. پژوهشی جدید درباره ارتباط میان اینترنت و هزینه درمان سالمندان نشان می‌دهد که این فناوری می‌تواند به کاهش هزینه‌های درمانی منجر شود. این رابطه نه تنها به صورت مستقیم، بلکه از طریق افزایش آگاهی فرد نسبت به وضعیت سلامت خود نیز تاثیرگذار است.
نقش اینترنت در مدیریت سلامت فردی
بسیاری از افراد برای جست‌وجوی اطلاعات پزشکی، تشخیص علائم بیماری‌ها، آشنایی با داروها یا حتی ارتباط با پزشکان، از اینترنت استفاده می‌کنند. سالمندان نیز می‌توانند از همین امکانات بهره‌مند شوند. وقتی فردی می‌آموزد چگونه با رعایت رژیم غذایی، مصرف صحیح دارو یا انجام تمرینات ورزشی مناسب، بیماری مزمن خود را بهتر مدیریت کند، کمتر به مراجعه‌های پزشکی یا بستری شدن در بیمارستان نیاز پیدا می‌کند.
مطالعات نشان داده‌اند که میان اینترنت و هزینه درمان سالمندان رابطه‌ای معنادار وجود دارد. سالمندانی که از اینترنت استفاده می‌کنند، به طور میانگین هزینه‌های درمانی کمتری پرداخت می‌کنند. این کاهش هزینه می‌تواند ناشی از آگاهی بیشتر، تصمیم‌گیری بهتر، پیشگیری مؤثرتر و در نهایت، کاهش نیاز به درمان‌های پرهزینه باشد.
درک فرد از سلامت خود؛ پلی میان آگاهی و صرفه‌جویی
اینترنت می‌تواند نقش مؤثری در کاهش هزینه درمان سالمندان ایفا کند. یکی از عوامل مهم در این زمینه، درک فرد از وضعیت سلامت خود است. منظور از این درک، این است که فرد تا چه اندازه خودش را سالم می‌داند. پژوهش‌ها نشان می‌دهند افرادی که از اینترنت برای پیگیری وضعیت سلامت خود استفاده می‌کنند، اغلب احساس بهتری نسبت به سلامت‌شان دارند.
این احساس مثبت، نه تنها اعتماد به نفس فرد را افزایش می‌دهد، بلکه رفتارهای سالم‌تری در او ایجاد می‌کند. افراد با درک بالاتر از سلامت خود، کمتر دچار اضطراب، وسواس پزشکی یا خوددرمانی نادرست می‌شوند و در نتیجه، کمتر به خدمات درمانی پرهزینه وابسته‌اند.
نابرابری دسترسی سالمندان به اینترنت در کاهش هزینه درمان
با وجود مزایای روشن اینترنت، واقعیت این است که همه‌ی سالمندان به یک اندازه از این ابزار بهره نمی‌برند. برخی ممکن است به اینترنت دسترسی نداشته باشند یا مهارت استفاده از آن را ندانند. این مشکل بیشتر در افراد کم‌سواد یا ساکن مناطق محروم مشاهد می‌شود.
در برخی موارد، دسترسی به اطلاعات نامعتبر یا گمراه‌کننده نیز می‌تواند فرد را به تشخیص نادرست یا درمان غیرضروری سوق دهد. برای مثال، ممکن است سالمندی به دلیل اطلاعات اشتباه، دچار نگرانی بی‌مورد شود و به جای مراجعه به پزشک عمومی، مستقیماً به متخصص یا بیمارستان مراجعه کند؛ که این امر هزینه درمان را افزایش می‌دهد.
راهکارهایی برای بهره‌مندی عادلانه از خدمات سلامت دیجیتال
برای آن که همه سالمندان بتوانند از فواید اینترنت در حوزه سلامت و نیز کاهش هزینه درمان بهره‌مند شوند، لازم است اقدامات زیر انجام گیرد:
- بهبود زیرساخت‌های اینترنت برای افزایش دسترسـی به اینترنت پرسرعت، به ویـژه در مناطـق روستایی و کم‌برخوردار
- آموزش سواد دیجیتال به سالمنـدان بـرای آشنایـی با روش‌های جست‌وجـوی امـن اطلاعـات پزشکی و تشخیص منابع معتبر
- تولید محتوای آموزشی قابل فهم برای انتشار مطالب پزشکـی ساده به زبان بومـی و تصویـری، ویژه مخاطبان سالمند
- پشتیبانی از خدمات پزشکی آنلاین از طریق توسعه و تبلیغ اپلیکیشن‌ها و پلتفرم‌های مشاوره‌ی پزشکی مجازی، برای مدیریت بهتر بیماریهای مزمن
امروزه اینترنت تنها یک ابزار ارتباطی نیست؛ بلکه به ابزاری برای توانمندسازی فرد در مراقبت از سلامت خود تبدیل شده است. برای سالمندانی که با بیماریهای مزمن زندگی می‌کنند، این توانمندی می‌تواند به کاهش وابستگی به درمان‌های پرهزینه و افزایش کیفیت زندگی منجر شود.
البته استفاده از اینترنت در حوزه سلامت، بدون آگاهی و آموزش، می‌تواند نتایج معکوس داشته باشد. بنابراین، سیاست‌گذاران و نهادهای مرتبط با سلامت عمومی باید در جهت توسعه‌ی آموزش، دسترسی و محتوای سلامت دیجیتال تلاش کنند. با فراهم آوردن شرایط مناسب، می‌توان به روزی رسید که همه‌ی سالمندان، فارغ از موقعیت جغرافیایی یا سطح سواد، از ابزارهای دیجیتال برای حفظ سلامت خود بهره‌مند شوند و هزینه‌های درمانی‌شان را کاهش دهند.
مجله علمی-ترویجی سرای سلامت©۲۰۱۷
https://link.springer.com/article/10.1186/s12889-025-23195-0
منیر اخلاقی
ابوالفضل جبرئیلی جلودار
دکتر دانش سلطانی
دکتر نادیا زندی
آرمین گلچین
آیدا همتا
نوید احمدی
فربد زاهدی تجریشی
حمیده عظیمی
نگین رحیمی
اضافه کردن نظر