آترواسکلروز چیست؟

آترواسکلروز چیست؟

آترواسکلروز وضعیتی است که در آن رسوبات چربی با نام “پلاک” در داخل سرخرگ­ها ایجاد می­شوند. (سرخرگ­ها عروق خونی هستند که خون را از قلب خارج کرده و به سایر قسمت­های بدن می­رسانند.) آترواسکلروز علت اکثر سکته­ های قلبی یا مغزی است.

آترواسکلروز می­تواند بر تمام سرخرگ ­های بدن تاثیر بگذارد؛ نام­های مختلفی برای آترواسکلروز بسته به شریان­های درگیر، وجود دارد:

• بیماری عروق کاروتید: نوعی آترواسکلروز است که روی سرخرگ­های کاروتید تأثیر می­گذارد؛ سرخرگ­های کاروتید، خون را از قلب خارج کرده و به مغز می­رساند. این نوع آترواسکلروز می­تواند منجر به سکته مغزی شود.

• بیماری کرونر قلبی: یا همان بیماری عروق کرونر، یک نوع آترواسکلروز است که بر روی سرخرگ­های کرونر که خون را به عضله قلب می برند، تاثیر می­گذارد. این شکل از آترواسکلروز می­تواند درد قفسه سینه ایجاد کند و منجر به حمله قلبی شود.

• • تنگی عروق کلیه: نوعی آترواسکلروز است که بر روی شریان­های کلیوی که خون را از قلب به کلیه می­ر­سانند، تأثیر می گذارد. این نوع از آترواسکلروز می­تواند باعث فشار خون بالا یا منجر به بیماری کلیوی شود.
  • بیماری شریان­های محیطی: یک نوع آترواسکلروز است که شریان­های خون­رسان به دست­ها و پا­ها را متاثر می­کند. افراد مبتلا به این بیماری گاهی اوقات از درد، سوزن سوزن شدن یا بی حسی در هنگام پیاده روی شکایت دارند.

• آترواسکلروز چگونه باعث حمله قلبی، سکته مغزی و مشکلات دیگر می شود؟

  پلاك­های مربوط به آترواسكلروز می­توانند این مشكلات را به دو صورت ایجاد كنند:

  • پلاک­ها ممکن است بسیار بزرگ شده، موجب تنگی سرخرگ­ها ‌شوند و بدین ترتیب کاهش جریان خون را در بعضی قسمت ­های بدن ایجاد نمایند. در این حالت در آن بخشی از بدن که خون­رسانی کافی ندارد علایمی (مانند درد) ایجاد می­شود.
  • پلاک­ها ممکن است دچار پارگی شوند و با تشکیل لخته ­های خون در سرخرگ­ ها، خونرسانی را به بافت های بعد از لخته، مختل کنند. این همان اتفاقی است که در طی سکته مغزی یا حمله قلبی رخ می­دهد.

  چه کسانی در معرض آترواسکلروز قرار دارند؟ 

  در برخی افراد احتمال بیشتری برای ابتلا به آترواسکلروز  وجود دارد؛ مثل:

  • داشتن کلسترول یا تری گلیسیرید بالا (تری گلیسیرید نوعی از چربی موجود در خون است).
  • داشتن فشار خون بالا
  • مبتلا به دیابت
  • سیگار کشیدن
  • رژیم غذایی ناسالم
  • داشتن اضافه وزن یا نداشتن فعالیت بدنی مناسب
  • سابقه خانوادگی بیماری قلبی-عروقی

  آیا برای تشخیص آترواسکلروز به آزمایش نیاز دارم؟  

  شاید! به جز معاینه فیزیکی، معمولا پزشکان برای بررسی آترواسکلروز به طور کلی آزمایشی انجام نمی دهند. در عوض، اگر احتمال دهند فردی به آترواسکلروروز مبتلاست، تست­ هایی برای تشخیص انواع خاصی از آترواسکلروز، مانند بیماری کرونر قلبی یا بیماری عروق محیطی درخواست می­کنند. آزمایش مربوط به هر یک از این شرایط بسیار متفاوت است.یک آزمایش عمومی که اغلب در همه افراد مبتلا به آترواسکلروز انجام می شود، ” آزمایش چربی خون ” است که در این آزمایش مقادیر انواع مختلف چربی و کلسترول اندازه گیری می شود.

  آیا می توان مشکلات ناشی از آترواسکلروز را از بین برد؟  

  بله، برای کاهش احتمال حمله قلبی، سکته مغزی، یا  هر مشکل مرتبط، موارد زیر را انجام دهید:

  • داروهای تجویز شده توسط پزشک معالجتان برای درمان فشار خون بالاو کلسترول بالا را مصرف کنید.
  • کاهش وزن (اگر اضافه وزن دارید).
  • رژیم غذایی غنی از میوه ها، سبزیجات و محصولات لبنی کم چرب انتخاب کنید. در خوردن گوشت، شیرینی و مواد غذایی چرب زیاده روی نکنید.
  • در بیشتر روزهای هفته حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی روزانه داشته باشد.
  • ترک سیگار (اگر سیگار می کشید) حتما در این مورد از دکتر خود کمک بخواهید.
  • از مصرف الکل بپرهیزید.

   

استاد ناظر:

دکتر برادران

مجله علمی-ترویجی سرای سلامت©۲۰۱۷